نانو تکنولوژی بخشی از آینده نیست؛ بلکه همه آینده است.

کاظم رضانیا

تاریخ علم پدیده های متعدد و فراوانی را در صفحات خود جای داده است. پس از جنگ جهانی دوم اختراعاتی نظیر کامپیوتر و DNA, آنچنان خارق العاده بودند که بعنوان انقلابی ترین دوران در تاریخ علم بشری بشمار می آمده است هم اکنون نیز دستیابی به فناوری های نوینی همچون فناوری اطلاعات و بیوفناوری با جایگاه ویژه, پیشرفتهای چشمگیر علمی  و تکنولوژیکی را بدست آورده است. اما با پیشرفت دانش بشری و نزدیکی به مرزهای حقیقی در علم کوانتوم و پدید آمدن  واژه ای به نام نانو که تاریخچه و شکل گیری این علم به زمانی باز می گردد که ریچارد فیمن (Richard Feynman ) (فیزیکدان آمریکایی متخصص کوانتوم نظری و برنده جایزه نوبل سال ۱۹۶۵میلادی) با سخرانی معروف خود با عنوان (آن پایین فضای بسیاری هست) به بررسی بعد رشد نیافته مواد پرداخت و توجه اندیشمندان را در جهان به این علم جلب و توانمندی تولید مواد, ابزارها و سیستمهای جدید با در دست گرفتن کنترل در سطح ملکولی و اتمی را عنوان نمود تا کنون  که تمامی جهان را فراگرفته است. امروزه نیز پیشرفتهای زیادی در عرصه نانو جهت دقیق کردن تعریف این دانش بوجود آمده است به بیان ساده تر فناوری نانو در جهان از چهل سال پیش تاکنون که نانوتکنولوژی و کاربردهای  وسیعی که این فناوری را به عنوان یک زمینه فرارشته ای و فرابخشی مطرح نموده است که می توان به کاربردهای آن در مواد, پزشکی و بهداشت, داروسازی, الکترونیک و کامپیوتر, مهندسی, محیط زیست, بیوفناوری,دفاع, انرژی ,کشاورزی و بسیاری صنایع چون نساجی و فولاد وبرق و... اشاره نمود. که  میتوان این علم و ابعاد آن را فراتر از حال دانست وعنوان کرد که نانو تکنولوژی  بخشی از آینده نیست بلکه همه آینده است .نانو فناوری در عمل به سه شاخه اساسی (نانو فناوری مرطوب ,خشک ومحاسباتی )تقسیم شده که امروزه دو تغییر از نانوفناوری یکی حرکت از بزرگ به کوچک شامل مواردی همچون کوچکتر کردن هر چه بیشتر تراشه های رایانه ای و دیگری حرکت از کوچک به بزرگ به معنای ساخت مواد با کنار یکدیگر قرار دادن تک تک اتم ها یا مولکولها در دست می باشد.ویژگی ودستاوردهای بالقوه ,کاربردها ی  این علم در عرصه های مختلف همچون (دوام پذیری مواد ,هواوفضا ,امنیت ملی ,صنعت ) و موارد فوق که اشاره گردید همگی بر نقش این علم در دستیابی بشر به آینده با بهره مندی از نانو در جهت آسایش را نوید می دهد .

صرفنظر از خصایص عمومی و ویژه این فناوری به عنوان یک علم جدید می توان به لزوم استفاده از سیستم های انعطاف پذیر و پویا جهت رشد قوانین و مقررات خاص مراکز تجاری سازی و بازاریابی و سرمایه گذاری در این عرصه نظر به سرعت رشد بالا و حجم کم و ارزش افزوده بالا وفاصله کم تحقیقات تا بازار و بین رشته ای بودن این دانش وبعضا به مواردی همچون عام بودن و کاربرد فناوری نانو در بسیاری از فناوری های دیگر و نقش آن در تحول سایر فناوری ها و مکمل و پایه بودن (نانو فناوری ,رقیب سایر فناوری ها نیست), ایجاد خلاقیت و کار آفرینی, تاثیر بسزایی بر رفاه و زندگی مردم ,امنیت و دفاع ملی و حفاظت محیط زیست ,ایجاد تحول در تمامی دستاوردهای گذشته بشر تحقق یافته اند ,اشاره نمود .همگراسازی رشته های علمی و تخصص های متمایز ,کاربردهای متعدد آن با هزینه های تولید و نگهداری کمتر ,مصرف انرژی پایین ,دوام و طول عمر بیشتر و در نهایت اینکه نانو فناوری معیارها واستانداردهایی را بوجود می آورد که  کشورهایی که در تولید محصولات آن تاخیر داشته باشند نمی توانند جایگاهی مناسب در علم وآینده داشته باشند.

همکاریهای تحقیقاتی میان رشته ای ,آموزش خاص وانتقال انگاره ها و ایده ها و افراد به صنعت بخشی از تاثیرات و کاربردهای نانو است که می تواند با تولید مواد ومحصولات صنعتی و تغییر بنیانی که در ساخت مواد وابزارها در آینده مانند امکان سنتز بلوک های ساختمانی نانو با اندازه وترکیب کنترل شده بوجود می آورد انقلابی را در مواد و فرایندهای تولید بوجود  و بسترساز ابزارهای نوین بر پایه اصول ومعماری جدید گردد.افزایش توان درمانی داروها ورهایش دارو Delivery Drug)), تهیه مواد زیست سازگار با کارایی بالا ومقیاس نانومتر در شیمی وفیزیک وزیست وشبیه سازی رایانه ای ودوام پذیری منابع کشاورزی ,آب  با بهره گیری از امکان بازیافت و استفاده مجدد از انرژی را فراهم خواهد نمود .در صنعت  الکترونیک می توان به ذخیره سازی اطلاعات و ساخت ابزارهای ابر محاسباتی ,در بعد امنیت ملی ,تسلط اطلاعاتی از طریق نانو الکترونیک بعنوان یک قابلیت مهم نظامی و تلفیق   ابزارهای نانو میکرو مکانیکی جهت کنترل سیستمهای دفاع هسته ای وبسیاری موارد دیگر اشاره داشت در منظر هوا وفضا قابلیتهای علم نانو در ساخت مواد سبک وزن ,پر قدرت ومقاوم در برابر حرارت جهت هواپیماها وراکتها وایستگاهها وسکوها ی فضایی وسیاره ای یا خورشیدی همگی از توسعه نانو ساختارها و موارد کاربرد این علم حکایت دارد .اما اهمیت مطرح شدن این طرح ودانش در بسیاری از کشورها ی توسعه یافته ودر حال توسعه (حدود ۴۰ کشور) و طیف وسیعی از شرکتهای بزرگ جهان که تحقیق وتوسعه در این زمینه را از اولویتهای ملی خود قرار داده و با تعیین بودجه های کلان جهت تحقیقات در زمینه نانوتکنولوژی که با تعیین برنامه های حمایتی در سطح ملی ,تبیین و تدوین واجرای این مهم بصورت شفاف وقطعی و  تشویق وحمایتهای دولتها روبرو گردیده است .لذا ورود سایر کشورها از جمله ایران که اخیرا در این عرصه و تحقیقات نانو رتبه  ۳۶جهانی  را کسب نموده است با ذکر دلایلی همچون تاثیر اساسی نانو در رشد وپیشرفت بسیاری از فناوری ها وتاثیر بر امنیت جهانی که می تواند به لحاظ کاربردهای بسیار زیاد آن که هم  موجب ایجاد فرصتها وتهدیدها خواهد شد و نیز  لزوم حضور در بازارهای بسیار بزرگ در آینده, حکایت از ضرورت ورود اجتناب ناپذیر کشورها را به این عرصه دارد .و بیان می دارد نانو تکنولوژی  مساوی آینده است و فناوری اطلاعات وبیوتکنولوژیدو دستاورد مهم قرن بیستم بدون بهره گیری از نانو دچار اختلال خواهند شد .چگونگی تدابیر وتمهیداتی که جهت گسترش اولویتهای مهم تکنولوژی نانو در کشور ما  در سالیان اخیربه منظور بستر سازی شالوده های اقتصادی مبتنی بر دانایی در هنگام تدوین سیاستهای کلی وکلان صورت پذیرفت که می توان به قانون برنامه چهارم توسعه اشاره کرد . صرفنظر از اقدامات زیر ساختی همچون اجرای طرح تکفا جهت گسترش فناوری اطلاعات وارتباطات ,تهیه و ابلاغ سند ملی بیوفناوری   که جهت توسعه علم نانو صورت پذیرفته, اهمیت حمایت از پژوهش های علوم وفناوری نانو در گستره علوم با هدف نیل به توسعه پایدار بیش از پیش مشهود می نماید .لذا امید است با بهره گیری از تحقیقات منطبق با ایده های علمی و بروز جهانی بتوانیم سهم واقعی و جایگاهی شایسته را در دانش جهانی و آینده کسب نماییم . 

عمر سایت: 18سال و 18ماه و -8روز