مشکلات حوزه کتاب و نشر استان در گفتوگو با نویسنده ایلامی/ تشکیل شورای راهبردی توسعه صنعت تولید و نشر کتاب در استان ضروری است
یک نویسندهی ایلامی معتقد است: حوزهی نشر کتاب در ایلام آغازی تازه دارد و اگر این آغاز نوپا را نتوان حمایت کرد و از جوانب مختلف برای توسعه و رشد آن راهکارهای مناسب نداد دیری نمیپاید که این آغاز به اختتام تبدیل خواهد شد.
«عباس صیدی» در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)،منطقه ایلام، اظهار کرد:استان ایلام یکی از استانهایی است که در دوران رژیم پهلوی مورد بیمهری و کم توجهی قرار گرفت و این امر باعث شد که استان به سطح رضایت بخشی از توسعهی فرهنگی ، اقتصادی و هنری نرسد.
وی ادامه داد: از آن جا که زبان و ادبیات و فعالیتهای گوناگون تولید کتاب ، تنوع مطبوعات و گسترش هنرهای تجسمی و نمایشی و دستی ارتباط مستقیم با توسعهی فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی هر منطقه دارد دستیابی به این نوع توسعه متضمن نوعی روند حیاتی است که مطابق با آن باید رویکرد کتاب محوری و رشد فرآیند مطبوعاتی و هنری در آن منطقه همواره زنده نگه داشته شود .
این نویسندهی ایلامی با بیان اینکه در این میان یکی از موثرترین مولفههای فرهنگساز در جامعه ، فعالیت بدون رکود تولید کتاب و تحرک مستمر عموم مردم در امر مطالعه و کتابخوانی تصریح کرد:استان ایلام با پیشینهای متمدن که تفکر غالب آن همواره برگرفته از اندیشههای ناب ادبی و فرهنگی بوده است ، بخشی از تمدن بزرگ باستانی ایلام بوده که تحولات مهم تاریخی و فرهنگی زیادی را تجربه کرده است و به طوری که تنها اگر در حوزه زبان و ادبیات ذکر کنیم ، این استان دارای قدمتی به درازای گویش کردی فیلی ایلامی است.
صیدی با ابراز تاسف از اینکه این زبان، ادبیات و این فرهنگ باستانی با این نوع قدمت کهنه از نظر محققان و پژوهشگران تاریخی مقداری دور افتاده و آن طور که نیاز بوده نه معرفی شده است و نه در مورد آن اطلاعرسانی کافی صورت گرفته است ادامه داد:بنابر فرهنگ و زبان و ادبیات این استان یکی از پیشینهدارترین فرهنگهای مرسوم کشور ایران است که تاکنون مظلوم و بی صدا واقع شده است .پس وقتی که در مورد ادبیات و فرهنگ این منطقه به این اندازه ظلم روا داشته شده است بدون شک همین شکل ، دامنگیر حوزه نشر کتاب و فرایند کتابخوانی و تالیف آن نیز شده است که از نظر گاهی باید تاریخ را به قضاوت فراخواند و آن را به صدا درآورد تا مظلومیت و گمشدگی دیرینهی فرهنگی و ادبی این استان را که از بالندگی و ذوق و استعدادهای فراوان و شگرفی برخوردار است ، به اثبات رساند .
این فعال فرهنگی تصریح کرد:یکی از گونههای رایج در فرهنگ این استان از دیرباز تاکنون قصهگویی و حماسهخوانیهای شاهنامهی فردوسی در محافل خصوصی و دید و بازدیدهای خانه به خانه در زندگی عشایری بوده است و این فضای ادبی که تا قبل از ظهور "غلامرضاخان ارکوازی" که مصادف با دوران صفوی بوده است حاکم بود و کسی به فکر تدوین و جمع آوری آثار قلمی و شعری و ادبی خود نبوده است پس به طریقی میتوان نقطه آغاز تالیف کتاب در استان به دوران صفویه و با تحریر دیوان شعری غلامرضا ارکوازی آغاز میشود.
این نویسنده ایلامی با بیان اینکه میتوان چنین گفت که این نوع ذوق ادبی در حوزه نقل داستانهای حماسی و حفظ کردن اشعار فردوسی به ویژه نبرد رستم و سهراب و رستم و اسفندیار و همچنین در حوزه داستانهای عاشقانه ، نقل داستان لیلی و مجنون ، شیرین و فرهاد و ... نشان از ذوق فرهنگی و هنری مردم این استان است با ابراز تاسف گفت:این صدای پژواکآفرین و پر تپش و زنده تا ، چند دههی گذشته یعنی تقریباً پس از انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس به گوش مردم ایران و حتی خود استان نرسیده بود .
صیدی در مورد وضعیت تولید و نشر کتاب در استان گفت : نشر کتاب گم گوشهای مظلوم و غریب از مجموعههای فرهنگی و اقتصادی در این استان است که علیرغم این که اکنون در این استان پژوهشگران و نویسندگان زیادی در حال فعالیت هستند ، حوزه کتاب و نشر آن همچنان در هالهای از تاریکی و بیقیومیت قانونی ، غوطه ور است ودر درجه ی اول استان دارای ماهیت و قابلیت چشمگیری از تولید و نشر کتاب و از طرفی هرگوشهی آن شاهد حضور نویسندگان و شاعران مستعدی است که هرکدام برای نشر آثار خود به نوعی مشکل مالی و عدم حمایتهای فرهنگی دچار هستند اما از سویی همین نویسندگان ضمن برخورداری از نفسی سلیم و یک جهانبینی اسلامی و اهدافی بلند و روحافزا در تدارک برقراری رابطهای لطیف بین انسان و خالق و عاشق و معشوق هستند که این رویکرد خود به خود حکایت تفکری غنی و ذوقی وافر برای خلق آثار قلمی و فرهنگ مکتوب در این استان دارد. لذا در منطقهای که هم ظرفیت تولید کتاب وجود دارد و هم فضای فرهنگی آن از پیشینه ای متمدن برخوردار است چگونه باید به فکر فعال کردن سامانهی وسیعی از نشر کتاب و گسترش فرهنگ مکتوب نبود؟
وی با طرح این سوالات که آیا ابزار دیگری قویتر از کتاب میتوان پیدا کرد که در بطن فرهنگ یک منطقه ریشه بدواند و آرام آرام باعث ترویج و صدور قابلیتهای فرهنگی آن منطقه به خارج از خود گردد و آیا دانشآموزان و دانشجویان امروز و قدیم غیر از کتاب به وسیلهی ابزار دیگری توانستهاند ارزشهای دینی و عرفانی و اجتماعی و علمی را یاد بگیرند و رابطهی آنها را با انسان و جهان برقرار کنند و به انسان حکمت و دانش عمومی یاد دهد ؟ به چند فراز از سخنان مقام معظم رهبری در این خصوص اشاره کرد که « کتاب دروازهای به سوی جهان گستردهی دانش و معرفت است و کتاب خوب ، یکی از بهترین ابزارهای کمال بشری است ... کسی که با این دنیای زیبا و زندگی بخش ، دنیای کتاب ، ارتباط ندارد ، بی شک از مهم ترین دست آورد انسانی و نیز از بیشترین معارف الهی و بشری محروم است . برای یک ملت خسارتی بزرگ است که افراد آن با کتاب سروکار نداشته باشند وبرای یک فرد ، توفیق عظیمی است که با کتاب مانوس و همواره در حال بهره گیری از آن ، یعنی آموختن چیزهای تازه باشد.»
این نویسنده ایلامی با بیان اینکه اگر در یک منطقه به کتاب و نشر آن اهمیت داده شد ، بدون شک پس از آن دریچههای توسعهی فرهنگی و کمال بشری روبه آن گشوده خواهد شد تصریح کرد: باید حوزه نشر کتاب را فعال کرد تا تعداد کتابخوانان نیز به تبع آن افزایش پیدا کنند و تا اگر عناوین کتاب و تعداد کتابخوانان در استان افزایش یابد بدون شک یک حرکت تازه و یک ماجرای چشمگیر فرهنگی به وقوع خواهد پیوست زیرا مردمی که با کتاب ارتباط دارند از نظر فکری و علمی با مردمی که دور از کتاب هستند خیلی متفاوت هستند.
صیدی در مورد نقطهی آغاز رسمی و گستردهی تالیف و چاپ در استان گفت:در ایلام یکی از غنیترین مضامین فرهنگی که تاکنون مدنظر نویسندگان بومی قرار گرفته است ، موضوع دفاع مقدس و ادبیات کردی و زبان محلی آن بوده است که بلندترین و پرنغزترین شعرها و لطیفترین خاطرهها و جالبترین پارههای تاریخی مربوط به تمدن و قابلیتهای گردشگری و میراث فرهنگی ایلام را به خود اختصاص داده است و به همین خاطر دوران دفاع مقدس و دهههای پس از آن را میتوان دوران درخشان و آغاز رسمی و همه جانبهی نشر کتاب و تالیف آن در استان ایلام قلمداد کرد. زیرا در این برهه از تاریخ استان ، زایش ذوق شعری و شکوفایی نویسندگی در بین جوانان درس خوانده به شکل چشمگیری شروع شد و چند سالی نگذشت که نویسندگی و چاپ آثار خود را آغاز کردند .پس حوزهی نشر کتاب در ایلام آغازی تازه دارد و اگر این آغاز نوپا را نتوان حمایت کرد و از جوانب مختلف برای توسعه و رشد آن راهکارهای مناسب نداد دیری نمیپاید که آغاز آن به اختتام آن تبدیل خواهد شد.
وی یکی از مهمترین ظرفیتهای فرهنگی استان را شروع به فعالیت نشر کتاب از جانب ناشران محلی دانست و گفت: تاکنون در بین تعداد 27 مرکز نشر رسمی و دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حدود هفت ناشر با علاقه و ذوق بیش از پیش به ساماندهی و تحرک بخشیدن به چرخهی نشر کتاب استان مشغول هستند . بنابراین استان کوچکی که تعداد نزدیک به 1000 نفر نویسنده و شاعر و صدها هنرمند و پژوهشگر را در خود پرورش داده است و با همه کاستیهای موجود در حوزهی نشر کتاب در حدود 70 کتابفروشی ، تعداد 30 چاپخانهی نهادی ، 20 باب کتابخانهی مشارکتی ، تعداد 473 هزار و 100 جلد کتاب و چندین ایستگاه مطالعاتی را در خود جای داده است پس آیا برای توسعهی آنی در حوزه نشر کتاب و ترویج فرهنگ مکتوب در این استان محدودیت و مشکلی بر سر راه است؟
این فعال فرهنگی ادامه داد: با وجود این ظرفیت چیزی که در این میان کم است مدیریت و هدایت مجموعهها همراه با شناخت کارشناسانه و دقیق وضعیت کنونی است که باید پس از شناسایی وضعیت موجود به کمک فرهنگوران و فرهیختگان استان ، براساس یک مدل علمی و دقیق ، مبنای توسعه در حوزه نشر کتاب محلی و بومی را بنیانگذاری کرد تا گرایش آحاد جامعهی استان اعم از خانوادهها ، دانش آموزان ، دانشجویان و سازمانها به جریان نشرکتاب و مطالعه آن پر رنگ گردد چرا که مردم این منطقه با مطالعه ارتباط خوبی دارند و مصداق این امر پژوهشی است که در سال 1389 به عمل آمد و براساس یافتههای آن اعلام شد که در بین افراد با سواد استان ، حدود 8 درصد کتاب های الکترونیکی مطالعه می کنند و 38 درصد آنان کتاب های غیر دولتی می خوانند . نکته ی جالب توجه این است که در میان کتابخوانان استان براساس این تحقیق ، 15 درصد کتاب های دینی ، 12 درصد کتاب های روانشناسی ، 10 درصد کتاب های قرآن و ادعیه ، 10 درصد کتاب های شعر ، و 10 درصد هم کتاب های تاریخی را به عنوان چهار اولویت خود برای مطالعه ذکر کردهاند و یک جنبه ی دیگر از این تحقیق ذکر شده است که در بین مردم با سواد استان ایلام حدود 47 درصد هفته نامهها و روزنامهها را میخوانند بنابراین با توجه به این ظرفیتهای مناسب در استان ، باید تلاش کرد تا با فعالیت هرچه بیشتر در حوزه نشر و تالیف کتاب ، مجموعهی بزرگی از فرهنگ مکتوب در این منطقه به جریان بیفتد تا بتوان بخشی از تاریخ اندیشه و تفکر و فرهنگ را در این استان متجلی کرد و خیلی سریع به آن شکل داد و غنی کرد.
این نویسندهی ایلامی تصریح کرد:از آنجایی که صنعت نشر کتاب در استان به طور رسمی با فعالیت انتشارات "برگ آذین" و "گویش" در مرکز استان از سال 1376 نخستین قدمهای خود را آغاز کرده است نمیتوان حوزه نشر کتاب را در این استان یک حوزهی با تجربه و دیرینه کار معرفی کرد ، پس از سویی باید بپذیریم که بخشی از مشکلات حوزه کتاب ، به قدمت کمتر از دو دههی آن در استان مربوط میشود که هنوز نتوانسته است به صورت شایان توجهی مروج فرهنگ نشر و مطالعه و تالیف کتاب شود و این مشکل زمانی قوت بیشتری گرفته است که متولیان امر در این رابطه تاکنون هیچ گونه طرح راهبردی و سازمان یافتهای را برای توسعه مراکز نشر و حمایت از ناشران و مولفان بومی ارایه ندادهاند.
صیدی یا بیان اینکه یکی دیگر از مشکلات و آسیبهای جدی که فضای نشر کتاب و تالیف آن را در استان خدشهدار میکند و خیلی سریع اندک فعالیت صاحبان این حوزه را به آخر خط میرساند ، عدم برنامهریزی دقیق و تعیین اهداف مرحلهای در هر سال همگام با فضای تالیف و نشر کتاب در کشور است و به همین دلیل با گذشت بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی هنوز فضای کتابخوانی و تولید کتاب در این استان نتوانسته است خود را در مقیاس متوسط پایین با استانهای بزرگتر کشور مقایسه کند و هیچ گاه نیز در مقام مقایسه قرار نگرفته است و هیچ کس نیز راغب طرح این موضوع نبوده است . بنابراین اگر در این رابطه کمترین ارزیابی قانونی و حتی تجربی انجام پذیرد بدون شک وضعیت حوزه نشر کتاب در استان ایلام یکی از حوزه های بسیار ضعیف و دور افتاده از نگاه مسوولین خواهد بود.
وی دیگر آسیب جدی و سهمگین که چرخهی صنعتی نشر و تالیف کتاب را در ایلام به رکودی سنگین کشانده است مهیا نبودن بازار عرضه ی کتاب مولفین و بیانگیزگی بودن مولفین و ناشران در امر چاپ کتاب به دلیل گران شدن بیرویه کاغذ و ابزار چاپ دانست و با ابراز تاسف گفت: این امر ضربهی نهایی را بر پیکر این صنعت تازه کار در استان وارد ساخته است.
این فعال فرهنگی نبودن نمایشگاه دائمی کتاب در استان، توجه نکردن مدیران کل استان به اهمیت نشر کتاب ،عدم تجلیل از مولفین و ناشران فعال استان ،عدم مشارکت استانداری و فرمانداریها و شهرداریها در ترویج فرهنگ کتابخوانی و نشر آن، نبودن فروشگاههای بزرگ زنجیرهای کتاب در مراکز شهرستانها، صحیح توزیع نشدن بنهای حمایتی خرید کتاب در استان را از جمله مشکلات حوزهی کتاب عنوان کرد.
نویسندهی ایلامی عدم فعالیت اتحادیهها و انجمنهای مربوط به کتاب و کتابخوانی، عدم برگزاری حتی یک مورد همایش مربوط به ناشران و نویسندگان استان بعد از انقلاب تاکنون، مشخص نبودن حوزهی نیازمندیهای مربوط به موضوع و عناوین کتابها در استان، عدم انجام پروژههای تحقیقی مناسب در مورد بررسی مشکلات نشر کتاب در استان، عدم ارزیابی دقیق از اقدامات اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهاد کتابخانهها و سایر نهادهایی که به نحوی با جریان تولید کتاب مرتبط هستند را از دسیگر کاستیهای قابل توجه حوزهی کتاب در استان عنوان کرد و گفت: خرید نکردن کتاب از نویسندگان استان از نهادهای فرهنگی استان و عدم توجه نهادهای مرتبط به کتابخانههای خصوصی مردم و به طور کلی مشورت نکردن متولیان کتاب با ناشران و شبکههای تولید و توزیع آن در استان ، ضمن انباشته شدن بر روی هم کوهی از مشکلات بر سر راه شکوفایی کتاب در استان را به وجود آورده است.
صیدی گفت:در استان ایلام نزدیک به 27 مرکز نشر صاحب مجوز فعالیت در امر چاپ و توزیع کتاب هستند که تنها شش مرکز از آنها کم و بیش فعالیت دارند و مابقی به دلیل مشکلات ذکر شده قادر به فعالیت نیستند. هرچند این مشکلات برای شش ناشر فعال نیز در چند سالهی اخیر سختیها و فشارهای زیادی به وجود آورده است اما چون این ناشران توانستهاند مقداری وام با سود بالا از موسسهها و بانکهای شخصی دریافت کنند هم اکنون نیز برای پرداخت اقساط خود دچار سختیهای فراوانی شدهاند و از سویی به نظر میرسد که دامن زدن به توسعهی کتاب و فعالیت چشمگیر در این زمینه و همچنین متحمل هزینه شدن در این راستا نمود عینی و نقش تبلیغاتی محسوسی برای متصدیان امر که در نهادهای دولتی مسوولیت توسعه و نظارت بر این بخش از صنعت استان را بر عهده دارند ، ایفا نمیکند لذا در بازبینی عملکردها نیز هیچ کسی به طور جدی این چالش را بررسی و پی گیری نمی کند ، به همین خاطر این فعالیت فرهنگی بزرگ را نادیده میگیرند .
وی استیجاری بودن محل فعالیت ناشران،دسترسی نداشتن به جذب وام های کم بهره برای خرید ملک و توسعه و تجهیز مراکز نشر، متصل نبودن به شبکهی توزیع کتاب کشور ،وجود نداشتن مرکز فهرستنویسی کتابخانه ملی در استان ،معطل شدن بیش از حد صدور مجوز چاپ کتاب،گرانی کاغذ ،عدم خرید کتاب از مولفین بومی، سفارش ادارات و نهادهای استان در امر چاپ کتاب های اداری به خارج از استان، نبودن کانون دوستداران و حامیان کتاب در استان ،بازبینی نشدن آسیب های موجود در حوزه نشر کتاب استان را از جمله مشکلات ناشران استان دانست.
این فعال فرهنگی بیتوجهی مسوولین مربوطه به توقف و رکود چشمگیر حوزه کتاب استان، عدم شاخصبندی موضوع کتابها از سوی نهادهای فرهنگی، کمرنگ بودن فعالیت صدا و سیمای استان در امر معرفی مولفین و ناشران بومی و آثار آنان به مردم ،قرار ندادن نرخ پایین مطالعه در استان در لیست مشکلات فرهنگی و اجتماعی منطقه ،کمرنگ بودن حوزهی فعالیت شورای فرهنگ عمومی استان در امر ترویج کتاب و کتابخوانی، مایوس شدن ناشران و مولفان استان در خصوص عدم حمایتهای دولتی از آنان، عدم برگزاری جشنوارهی سالانهی کتاب استان در قالب نمایشگاه و ایجاد رقابت بین ناشران و عدم واگذاری پروژههای چاپی که در قالب کتاب تدوین میگردند از سوی ادارات به ناشران را از دیگر مشکلات ناشران استان عنوان کرد.
این نویسندهی ایلامی با بیان اینکه برای برون رفت از این رکود سنگین و برای بالا بردن میانگین مطالعه در استان که هم اکنون برای هر نفر با سواد در هفته متوسط 11 دقیقه است و برای توسعهی کتابخانهها و ترویج کتاب در روستاهای استان که هم اکنون در همه روستاهای استان تنها چهار باب کتابخانه روستایی وجود دارد و برای فعال کردن ناشران و مولفان بومی و به منظور توسعه کتابخانه های استان که برای هر 8000 نفر تنها یک کتابخانه وجود گفت: اقدامات فرهنگی و فضاسازی فکری اولین راهکار برای این مهم است به این مفهوم که متولیان امر در حوزه کتاب باید از نظر فرهنگی ابتدا زیر ساختهای مربوط به رویکرد مهم «اعتقاد به کتاب و کتابخوانی به عنوان موتور محرکه ی توسعه ی فرهنگی و اجتماعی در جامعه » را به صورت شاخصهایی از قبیل : معرفی کتابهای بومی ، تجلیل از نویسندگان برتر و پرکار استان ، راهاندازی شبهای کتابخوانی ، برگزاری مسابقات مختلف از محتوای کتب تاریخی و ادبی و هنری مولفان بومی ، توزیع آثار مولفان در کتابفروشیهای شهر ، تشکیل نمایشگاههای دائمی کتاب ، تشکیل و راهاندزای ایستگاههای مطالعاتی در سطح شهرها و ... به صورتی جهادی و آنی جامهی عمل بپوشانند .
صیدی راهاندازی تشکلهای مردم نهاد مرتبط با کتاب در استان را راهکار دیگر عنوان کرد و گفت: چنانچه فرمانداریها نسبت به راهاندازی NGO های مرتبط با کتاب و انجمنها و اتحادیههای حامی کتاب با مشارکت مردم اقدام کنند خود به خود جریان کتاب و مسایل مربوط به آن به زندگی مردم وارد میشود و حداقل در طول هفته یکبار بحث کتاب و کتابخوانی در رسانههای استان مورد بررسی قرا میگیرد . بنابراین سازمان های مردم نهاد و دوستدار کتاب میتوانند حلقه ارتباط نهادهای اداری و دولتی با مردم باشند و در این رابطه قدمهای مثبتی بر دارند و در کوتاه مدت مقدمات مشارکت شهروندان در امر توسعه کتاب را فراهم آورند.
وی حمایت و توجه جدی سازمانها و نهادهای دولتی و متولی کتاب به توسعهی فنآوری کتاب و فرهنگ کتابخوانی را دیگر راهکار خود برای رونق کتابخوانی در استان دانست و تصیریح کرد:بدون شک حکومتها و ارکان آنها بر بسیاری از مسایل فرهنگی جامعه تاثیر میگذارند که صنعت کتاب و نشر آن از این قاعده جدا نیست و حمایت دولت از سیستم تولید کتاب و توزیع آن با اختصاص دادن وام های بلند مدت و کم بهره به ناشران ، اختصاص بن خرید کتاب در نمایشگاه ها وفروشگاه های استانها ، اختصاص مکانی مناسب به نمایشگاه دائمی کتاب در مراکز استانها ، حمایتهای قانونی از ناشران و مولفان ، احداث کتابخانههای عمومی ، حمایت از کتابخانههای خصوصی افراد ، تجلیل از ناشران و مولفان برتر استانها می تواند موجب شکوفایی و بسط صنعت تولید کتاب و توزیع آن در کشور و تبع آن در استان شود .
این فعال فرهنگی اجرای طرح توزیع کتاب مولفان بومی در مدارس را دیگر راهکار خود عنوان کرد و گفت:مدارس همواره محل مناسبی برای آشنایی با کتاب و تقویت و بسط روحیه ی کتابخوانی است . بنابراین اگر جریان کتاب و فعالیت های مربوط به آن به داخل آموزش و پرورش کشیده شود و این رویکرد به بخشی از نظام آموزشی مدارس تبدیل گردد و حتی به عنوان یک ساعت تحت عنوان « مطالعات غیر درسی » گنجانده شود ، امری بنیانی و استوار صورت میپذیرد.
صیدی راهاندازی طرح خرید کتاب از ناشران بومی را دیگر راهکار خود برای خروج کتاب و کتابخوانی از رکود عنوان کرد و گفت:تشکیل شورای راهبردی توسعه صنعت تولید و نشر کتاب در استان به منظور تقویت و گسترش صنعت کتاب و تعریف سیاست گذاری های کلان و ماندگار در این حوزه و جهت برقراری تناسب و توازن و هماهنگی لازم بین تمامی نهادها و سازمان هایی که به طریقی در این زمینه فعالیت میکنند ضروری است و تشکیل این شورا و تعیین یک دبیرخانهی منسجم با عضویت مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ، مدیر کل نهاد کتابخانههای عمومی ، مدیر حوزه هنری ، رؤسای دانشگاهها،رییس جهاددانشگاهی، مدیر کل سازمان تبلیغات اسلامی ، مدیر کل آموزش و پرورش ، شهردار ، معاونت های فرهنگی سپاه استان ، بنیاد شهید ، میراث فرهنگی و گردشگری ، بسیج هنرمندان ، حفظ آثار دفاع مقدس ، فرمانداریها ، بنیاد نخبگان ، نماینده ناشران استان ، نمایندهی مولفان استان ، شورای اسلامی شهر ، شورای فرهنگ عمومی استان ، دبیرخانه کانونهای فرهنگی مساجد استان ، معاونت فرهنگی نیروی انتظامی استان ، معاونت فرهنگی بهزیستی استان و نمایندگان شوراهای علمی و پژوهشی ادارات دولتی و تشکیلات مردمی بسیار ضروری به نظر میرسد که البته باید برای چگونگی راهاندازی و تشکیل دبیرخانه مذکور و همچنین تدوین و تصویب آیین نامه و شرح وظایف آن با نظارت مدیرکل امور اجتماعی استانداری استان برنامهریزی دقیقی صورت پذیرد.
این نویسنده چه آثاری چاپ کرده؟ آثارش را معرفی نمایید
پاسخ به این نظر